Alfa Lipoik Asit (ALA), güçlü bir antioksidandır, anti obezite, glukoz düşürücü, insülin duyarlılaştırıcı ve lipid düşürücü etkiler dahil olmak üzere çok çeşitli metabolik faydalara sahiptir.
ALA diyetlerimizde bulunan güçlü bir antioksidandır, yapısında kükürt bulunan kısa zincirli bir yağ asididir. ALA'nın iki formu vardır, R formu vücut tarafından üretilen ana biyolojik aktif formdur, S formu ise kimyasal üretimden üretilir ve biyolojik olarak aktif değildir. ALA, Dihidrolipoik Asit'e (DHLA) indirgenir. DHLA, serbest radikalleri temizleme ve oksidatif stresi ve inflamatuar yolları düzeltme gibi benzersiz bir özelliğe sahiptir.
• ALA ve DHLA'nın antioksidan, kardiyovasküler, bilişsel, yaşlanma karşıtı, detoksifiye edici, antienflamatuvar, anti-kanser ve nöroprotektif farmakolojik özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir.
• ALA doğal bir antioksidan bileşiktir.
• ALA'nın birçok hastalıktan mustarip hastalarda semptomları azalttığı gösterilmiştir.
ALA'nın indirgenmiş formu olan DHLA, elektronları bir pro-oksidana veya oksitlenmiş bir moleküle bağışlayarak doğrudan bir antioksidan etki gösterme yeteneğine sahiptir. ALA metabolitlerinin de antioksidan etkilere sahip olduğu gösterilmiştir. ALA'nın önemli bir antioksidan etkisi de serbest radikalleri inaktive edebilmesidir. Ayrıca, ALA'nın metalleri şelatlama yeteneği de bir antioksidan etki yaratmaktadır.
ALA, toksik metalleri doğrudan etkili bir şekilde şelatlamıştır ve ayrıca hücreler içindeki glutatyon seviyelerini artırma kabiliyeti ile metallerin şelatlanmasını dolaylı olarak güçlü bir şekilde desteklemektedir. Glutatyon ve ilişkili enzimler, vücudun toksik metaller de dahil olmak üzere çok çeşitli toksinleri şelatlama ve salgılama yeteneğinde önemli roller oynar. ALA ve DHLA ile doğrudan kompleks oluşturduğu bilinen metaller arasında manganez, çinko, kadmiyum, kurşun, kobalt, nikel, demir, bakır, kadmiyum, arsenik ve cıva bulunur. Serbest radikaller bir kez oluştuktan sonra metabolik aktiviteyi ve hücre yapısını bozabilir. Bu meydana geldiğinde, hücre ve dokularda daha kapsamlı hasara yol açabilecek ek serbest radikaller üretilir. Kontrolsüz serbest radikal üretiminin birçok dejeneratif hastalığa katkıda bulunan önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir. Alfa-lipoik asit hem suda hem de lipidlerde çözünebildiği için biyolojik antioksidanlar arasında benzersizdir.
ALA hem hayvan hem de bitki kaynaklarından elde edilir. ALA öncelikle kırmızı et ve karaciğer, kalp ve böbrek gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur, en bol bulunduğu bitkisel kaynaklar ise brokoli, domates, brüksel lahanası, patates, bezelye ve pirinç kepeğidir. Gıda alımının ALA'nın biyoyararlanımını azalttığı da öne sürülmüştür. Bu nedenle yemekten 30 dakika önce veya 2 saat sonra alınması önerilir.
Dr. Ecz. Gizem Otlatıcı
Kaynakça
1. Ghelani H, Razmovski-Naumovski V, Nammi S. Chronic treatment of (R)-α- lipoic acid reduces blood glucose and lipid levels in high-fat diet and low-dose streptozotocin-induced metabolic syndrome and type 2 diabetes in Sprague- Dawley rats. Pharma Res Per. 2017; 5: 1-12.
2. Shay KP, Moreau RF, Smith EJ, Smith AR, Hagen TM. Alpha-lipoic acid as a dietary supplement: molecular mechanisms and therapeutic potential. Biochim Biophys Acta. 2009; 1790: 1149-1160.
3. Goraca A, Huk-Kolega H, Piechota A, Kleniewska P, Ciejka E, Skibska, et al. Lipoic acid - biological activity and therapeutic potential. Pharmacol Rep. 2011; 63: 849-858.
4. Kwiecien B, Dudek M, Bilska-Wilkosz A, Knutelska J, Bednarski M, Kwiecień I, et al. In vivo anti- inlammatory activity of lipoic acid derivatives in mice. Postepy Hig Med Dosw. 2013; 67: 331-338.
5. Packer L, Kraemer K, Rimbach G. Molecular aspects of lipoic acid in the prevention of diabetes complications. Nutrition. 2001; 17: 888-895.
6.Ghibu S, Richard C, Vergely C, Zeller M, Cottin Y, Rochette L. Antioxidant properties of an endogenous thiol: alpha-lipoic acid, useful in the prevention of cardiovascular disease. J Cardiovasc Pharmacol. 2009; 54: 391-398.
7. Packer L, Witt E, Tritschler H. Alpha-lipoic acid as a biological antioxidant. Free Radical Biology & Medicine. 1995; 19: 227-250.
